روایات تفسیری همزاد با نزول وحی و موثر در فهم کلام الهی می باشند. این روایات همچون سایر روایات، در گذر زمان با آسیبهایی روبه‌رو شده‌اند؛ در برخی از این روایات، اسانید به آفاتی چون حذف یا ضعف مبتلا گشته ، در مواردی نیز اشکالات متنی و محتوایی به روایات ضربه زده است.در این تحقیق با عنوان «آسیب شناسی روایات تفسیری از نگاه المیزان» بر آن بوده‌ایم که با تکیه بر آراء علامه طباطبایی(ره) به تبیین این آسیب‌ها و تأثیر آنها در فهم آیات قرآن بپردازیم و با دقت در نمونه‌هایی از روایات تفسیری آسیب‌دیده که در المیزان بررسی شده است با معیارهای تشخیص آسیب ها و مواضع علامه در برابر آنها آشنا شویم.به نظر می رسد مهم ترین آسیب های روایات تفسیری عبارتند از: ضعف اسانید، وضع حدیث، اسرائیلیات، نقل به معنا و اختلاف قرائات.
آسیب شناسی عالمانه روایات تفسیری در المیزان بر اساس قرآن، سنت قطعی، عقل سلیم، تاریخ و علم قطعی و به دور از تعصبات مذهبی، این تفسیر را به الگویی برای تنقیح روایات تفسیری و صیانت از آنها تبدیل کرده است.
کلیدواژه:آسیب شناسی حدیث، روایات تفسیری، علامه طباطبایی، المیزان، تفسیراجتهادی، نقدحدیث
فهرست مطالب
مقدمه1
فصل اول: کلیات تحقیق4
بخش اول: موضوع تحقیق5
بخش دوم: ضرورت تحقیق و اهداف آن6
بخش سوم: روش تحقیق7
بخش چهارم: پیشینه تحقیق8
بخش پنجم: آشنایی با علامه طباطبایی(ره) و المیزان9
بند اول: زندگی‌نامه مؤلف9
بند دوم: آشنایی با تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن بالقرآن»11
بند سوم: ویژگی‌های تفسیر المیزان12
بخش ششم: جایگاه روایات تفسیری19
بند اول: تعلیم مفاهیم و حقایق قرآن21
بند دوم: تعلیم روش تفسیر قرآن22
بند سوم: تبیین تفاصیل احکام و جزئیات شریعت23
بخش هفتم:گونه‌های روایات تفسیری23
فصل دوم:ضعف اسانید در روایات تفسیری28
بخش اول: مفهوم شناسی و پیشینه29
بخش دوم: ارزشگذاری سندی احادیث31
بخش سوم: اعتبارسنجی خبر واحد تفسیری33
بخش چهارم: رویکرد تفاسیر درباره ی اسناد روایات37
بند اول: تفسیر جامع البیان (تفسیرطبری)37
بند دوم: تفسیر القرآن العظیم (تفسیر ابن کثیر)38
بند سوم: تفسیر مفاتیح الغیب (تفسیر کبیر)38
بند چهارم: تفسیر المنار39
بند پنجم: تفسیر روض الجنان وروح الجنان39
بند ششم: تفسیر مجمع البیان40
بند هفتم: تفسیرالمیزان40
بخش پنجم: جمع بندی47
فصل سوم:جعل در روایات تفسیری49
بخش اول: مفهوم‌شناسی و پیشینه50
بخش دوم: زمینه های پیدایش و گسترش جعل53
بند اول: حذف اسانید روایات و بی توجهی در نقل و ضبط راویان.53
بند دوم: حرص شدید به حفظ و نقل حدیث54
بند سوم: منع نگارش و نقل حدیث از سوی خلفا54
بخش سوم: انگیزه های جعل55
بند اول: انگیزه های سیاسی- اجتماعی55
بند دوم: انگیزه های سیاسی- فرهنگی56
بند سوم: انگیزه های فرقه ای57
بند چهارم: انگیزه های شخصی58
بخش چهارم: معیارهای تشخیص روایات جعلی59
بخش پنجم: نمونه هایی از جعل در گونه های روایات تفسیری60
بند اول: اسباب نزول60
الف:اقامه ی نماز و استغفار پیامبر(ص) برای منافق60
ب: کفر ابوطالب66
بند دوم: روایات تبیین معانی69
بند سوم: روایات اعتقادی70
بند چهارم: روایات داستانی72
بند پنجم: روایات فضایل74
بند ششم: روایات تأویل76
بخش ششم: جمع بندی77
فصل چهارم: اسرائیلیات در روایات تفسیری81
بخش اول: مفهوم شناسی و پیشینه82
بخش دوم: زمینه ها و ریشه های پیدایی و گسترش83
بخش سوم: اقسام اسرائیلیات86
بخش چهارم: عناصر اصلی پدیدآورنده اسرائیلیات88
بخش پنجم: اسرائیلیات و گونه های روایات داستانی90
بند اول: آفرینش90
الف: آفرینش حوا90
بند دوم: عصمت ملائکه و انبیاء94
الف: هاروت و ماروت94
ب: حضرت یوسف(ع)97
بند سوم: اقوام و اماکن104
الف: عوج بن عنق و عمالقه104
بند چهارم: نزول وحی106
الف: آغاز نزول وحی106
بخش ششم: جمع بندی109
فصل پنجم:نقل به معنا در روایات تفسیری112
بخش اول: مفهوم شناسی و پیشینه113
بخش دوم: جواز و عدم نقل به معنا114
بند اول: ادله مخالفان115
بند دوم: ادله ی موافقان116
بخش سوم: پیامدهای نقل به معنای بی ضابطه117
بند اول: اضطراب و اختلاف احادیث117
بند دوم: تغییر و تحریف احادیث118
بند سوم: از بین رفتن اصالت الفاظ معصومین(ع)118
بخش چهارم: نمونه هایی از نقل به معنی119
بند اول: گمراهی گری خداوند در جریان سامری119
بند دوم: نفرین پیامبر(ص) علیه خود121
بند سوم: انحصار عصمت در حضرت یحیی(ع)122
بند چهارم: نفی رحمت عمومی خداوند در روز قیامت123
بند پنجم: اصحاب اعراف125
بند ششم: آیات اعلان برائت129
بخش پنجم: جمع بندی136
فصل ششم:اختلاف قرائات در روایات تفسیری140
بخش اول: مفهوم شناسی قرائت141
بند اول: معنای لغوی141
بند دوم: معنای اصطلاحی141
بخش دوم: پیشینه ی اختلاف قرائات142
بخش سوم: عوامل اختلاف قرائات144
بند اول: عوامل مربوط به خط و زبان144
بند دوم: اختلاف لهجه ها145
بند سوم: اجتهاد قراء145
بخش چهارم: تواتر قرائات147
بخش پنجم: گونه های اختلاف قرائات149
بند اول: اختلاف قرائت بدون تغییرات معنوی149
بند دوم: اختلاف قرائت توأم با تغییر معنوی151
بخش ششم: جمع‌بندی167
نتیجه گیری نهایی169
فهرست منابع173
مقدمه
دانش تفسیر و روایات تفسیری پیشینه‌ای به قدمت نزول وحی دارند .متأسفانه روایات تفسیری همچون سایر روایات، در گذر زمان با آسیبهایی روبرو شده‌اند؛ در برخی از این روایات، اسانید به آفاتی چون حذف یا ضعف مبتلا گشته و در مواردی نیز اشکالات متنی و محتوایی به روایات ضربه زده است.
ظهور جریان‌ها و رویدادهای تلخ و ناگوار در تاریخ حدیث و تفسیر، همچون؛ ماجرای منع نگارش حدیث در عهد خلفا، نفوذ خرافات و اندیشه‌های انحرافی اهل کتاب (اسرائیلیات) در جامعه و فرهنگ مسلمانان و به تبع آن، ثبت و ضبط آنها در منابع حدیثی و تفسیری و نیز حذف تدریجی سندهای شمار زیادی از روایات تفسیری و فراهم شدن بستر فرهنگی و اجتماعی برای دروغ‌پردازی و وضع احادیث و نشر آنها در فضای فکری و علمی جامعه دینی مسلمانان، همگی در آلوده ساختن سخنان پیشوایان معصوم(ع) و آمیختگی آنها با سخنان ساختگی جاعلان و کذابان، نقشیاساسی ایفا نموده و آثار حدیثی و تفسیری را به ناراستی‌هایی مبتلا کرده است.
شناخت آسیبهایی که روایات تفسیری را تهدید می‌کند، بهترین راه صیانت از روایات تفسیری است که اهمیت ، ضرورت و تاثیرآن در دستیابی به مفهوم آیات الهی پر واضح است.
مهمترین آسیبهایی که متوجه روایات تفسیری است عبارتند از:
-حذف سند
-جعل و وضع حدیث
- اسرائیلیات
-نقل به معنی
- اختلاف قرائات
- غلو
مفسران در مواجه با آسیب های روایات تفسیری یکسان عمل نکرده‌اند؛ به نظر می‌رسد بهترین روش پاکسازی روایات تفسیری از آسیب ها، در تفاسیر اجتهادی ارائه شده است. در این میان شخصیت والای علمی علامه طباطبایی(ره) و جایگاه رفیع تفسیر المیزان، بی‌نظیر است.مبالغه‌آمیز نخواهد بود اگر بگوییم بحث روایی المیزان، دائره‌المعارفی منحصر به فرد از روایات تفسیری فریقین همراه با نقادی آن‌هاست. روش تفسیری علامه و نقادی دقیق و منصفانه ایشان در برابر روایات تفسیری که به مدد آشنایی کامل ایشان با قرآن کریم و مبانی روایی، فلسفی و کلامی محقق شده است،آراء علامه را به معیاری برای شناسایی آسیب‌های وارده به روایات و سنجش سره از ناسره تبدیل کرده است.
به همین جهت آشنایی با شیوه ی علامه در شناخت آسیب‌های روایات، نقد و بررسی آنها و قضاوت نهایی ایشان درباره روایات آسیب‌دیده، اهمیت زیادی دارد زیرا می‌تواند الگویی برای سایر مفسران و محققان در تنقیح روایات تفسیری باشد و آنان را در رسیدن به فهم صحیح‌تر از آیات قرآن مجید، مدد رساند.
از آنجا که در این تحقیق بر آن بوده‌ایم تا با تکیه بر "آراء علامه طباطبایی" به تبیین این آسیب‌ها و تأثیر آنها در فهم آیات قرآن بپردازیم ، هریک از این موارد آسیب_البته به جز موضوع غلو_ در فصلی جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. زیرا علامه ، غلو را به طور مستقیم بعنوان آسیب روایی معرفی نکرده اند و بیشتر در بحث های تفسیری و نظری به آن پرداخته اند.
هر چند برخی محققان به موضوع کلی "آسیب‌شناسی روایات"، پرداخته‌اندو البته با توجه به اهمیت آراء و بررسی‌های محققانه علامه،به مناسبت، به برخی از دیدگاه‌های علامه طباطبایی – که با موضوع آسیب‌شناسی مربوط است – پرداخته‌اندامادرخصوص «آسیب‌شناسی روایات تفسیری در المیزان» کار خاصی صورت نگرفته است.
لذا در این پژوهش سعی شده به"آراء علامه"در بحث"آسیب شناسی روایات تفسیری" نگاه شود و در این زمینه مقایسهای هر چند مختصر بین تفاسیر روایی: مثل تفسیر طبری، تفسیر ابن کثیرو تفاسیراجتهادی: مانند تفسیر کبیر، تفسیر المنار از اهل سنت و تفاسیر روض الجنان ، مجمع البیان ونمونه از شیعه انجام شود.
روش این تحقیق، به تناسب موضوع،" کتابخانه‌ای" بوده و بیشترین بخش کار، بر استخراج مطالب از تفسیر المیزان و دیگر تفاسیر متمرکز بوده است.
در پایان، لازم میدانم از کلیه سرورانی که در این مسیر، حقیر را یاری نموده اند بویژه استاد
?? تصادفی??
ANDROID MAGAZINEمترجم هوشمند همراه (تمام زبان های دنیا)جزوه فوق تکنیکی و ترکیبی فصل ششم زیست دوم: گردش موادکتاب پایگاه های اینترنتی مهندسی مواد و متالورژیپولشویی و اثرات آن بر اقتصادبازیابی جیمیل هک شدهاموزش ویدیویی کسب درامد از اینترنت درس اولمطالعه عددی رفتار صندوقه های مکشی تحت بارگذاری مورب در خاک ماسه ایدرباره استیو جابز (6 کتاب) ?فایل های دیگر?
#?? برچسب های فایل آسیب¬شناسی روایات تفسیری در تفسیر المیزانword
???? تصاویر ??
