چکیده
این تحقیق به ابتلاء و تزکیه اخلاق پرداخته است و در صدد پاسخگویی به شناخت کلی ماهیت ابتلاء و تزکیه اخلاقی و چگونگی تاثیر آن دو بر یکدیگر می‌باشد.انسان موجودی است که با قدرت انتخاب وتصمیم گیری می‌تواند خود را به سرحد کمال ارتقاء دهد؛ برای این منظور خداوند آزمایش و ابتلاء را بر سر راه بندگانش قرار می‌دهد و از آن جایی که ابتلاء سنّت دائمی و فراگیر است، تزکیه اخلاقی باعث می‌شود تا انسان عکس العمل مناسبی را در صورت مواجه شدن با بلایا داشته باشد، چرا که بی‌تابی در برابر این سنّت الهی اثرات سوئی را برای فرد به دنبال دارد. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، روش کتابخانه‌ای تحلیلی و توصیفی است که با مراجعه به کتاب‌های معتبر و دست اول تدوین شده است. سنّت ابتلاء یک سنّت عمومی است وشامل همه‌ی انسان‌ها می‌شود و انبیاء الهی نیز از این حکم مستثنی نیستند. خداوند متعال با آزمایش انسان می‌خواهد، استعدادهای درونی آن‌ها را شکوفا و بارور سازد. امتحان موجب می‌شود که انسان تزکیه اخلاقی یافته و شایستگی‌های رشد وکمال خودرا نشان دهد. از نظر قرآن سنّت ابتلاء، آثارتربیتی و نقش سازنده‌ای در تزکیه اخلاقی وتکامل انسان دارد. تزکیه اخلاقی نیز یکی از اهداف مهم پیامبران الهی می‌باشد که به گفته قرآن، موجب رستگاری و فلاح و سعادت انسان می‌گردد، که با اختیار آدمی و اطاعت اوامر الهی امکان پذیر است؛ گاه انسان‌ها در برابر ابتلائات الهی کمر خم می‌کنند و چون در قلبشان تزکیه نیست، نسبت به خدا غضب می‌ورزند و آخرت خود را تباه می‌سازند. تزکیه اخلاقی باعث می‌شود که انسان در مواجهه با ابتلائات برخورد درستی داشته باشد و آن را فرصتی برای نیل به قرب الهی بداند. درواقع هدف ابتلاء و تزکیه اخلاقی مشترک است و هر دو موجب کمال انسانی و قرب الهی می‌شوند.
ابتلاء، تزکیه، آزمایش، امتحان، تهذیب.
عنوان صفحه
پیشگفتار. 1
1- فصل اوّل:کلیات. 3
1-1.بیان مساله و تبیین موضوع پژوهش... 4
1-2.اهمیت وضرورت تحقیق... 4
1-3. هداف وفوائد تحقیق... 5
1-4. پرسش‌های تحقیق... 5
1-4-1. سوال اصلی... 5
1-4-2. سوالات فرعی... 5
1-5. فرضیه‌های تحقیق. 5
1-6. روش تحقیق. 6
1-6-1. نوع روش تحقیق... 6
1-6-2. روش گرد آوری اطلاعات... 6
1-6-3. ابزار گردآوری اطلاعات... 6
1-6-4.روش تجزیه و تحلیل اطلاعات... 6
1-7. مشکلات و محدودیت‌های تحقیق. 6
1-8. ساختار و سازمان دهی تحقیق. 6
1-9. پیشینه‌ی موضوع تحقیق. 7
2-فصل دوّم: ابتلاء، شناخت و مبانی آن. 8
2-1. تعریف ابتلاء. 9
2-1-1. معنای لغوی ابتلاء... 9
2-1-2. واژه‌های مرتبط با ابتلاء... 12
2-1-2-1. فتنه... 12
2-1-2-2. امتحان... 13
2-1-2-3. تمحیص... 14
2-1-2-4. تمییز... 16
2-1-3. معنای اصطلاحی ابتلاء... 17
2-2. ارکان ابتلاء. 18
2-2-1. امتحان گیرنده... 18
2-2-2. آزمایش شوندگان... 19
2-2-2-1. طاقت و توان... 19
2-2-2-2. اختیار... 19
2-2-2-3. داشتن ابزار شناخت... 20
2-3. مبانی ابتلاء. 20
2-3-1. خداشناسی... 20
2-3-1-1. مالکیت... 21
2-3-1-2. ربوبیت... 21
2-3-1-3. شرآفرینی... 24
2-3-2. معاد شناسی... 27
2-3-3. انسان شناسی... 29
2-4. شرایط و زمینه‌های فزونیابتلاء. 33
2-5. فلسفه و اهداف ابتلاء. 38
2-5-1. اهداف اخلاقی... 38
2-5-1-1. ظهور انسانیت انسان... 38
2-5-1-2. ظهور ملکات اخلاقی... 39
2-5-1-3. ظهور رفتار اخلاقی‌تر... 40
2-5-1-4. تنبیه و تربیت... 41
2-5-2. هدف اعتقادی... 42
2-5-2-1. اتمام حجت پروردگار... 42
2-6. اسباب و ابزار ابتلاء. 43
2-6-1. دینی و شرعی... 44
2-6-1-1. تکالیف عمومی... 44
2-6-1-2. تکالیف ویژه... 50
2-6-2. طبیعی و انسانی... 52
2-6-2-1. نعمت‌ها و خوشی‌ها... 52
2-6-2-2. گرفتاری و سختی‌ها... 59
2-7. آفات ابتلا. 68
2-7-1. آفات ابتلاء به نعمت‌ها و خوشی‌ها... 68
2-7-1-1. عجب... 68
2-7-1-2. دل بستن به نعمت... 69
2-7-1-3. غفلت... 70
2-7-2.آفات ابتلاء به سختی وناخوشی‌ها... 71
2-7-2-1. تحقیر... 71
2-7-2-2. ناخوشنودی از خداوند... 71
2-7-2-3. بی‌تابی و بی‌قراری... 72
2-7-2-4. ناامیدی... 72
2-7-2-5. حسد... 73
2-7-2-6. غفلت... 74
3-فصل سوّم: تزکیه اخلاقی، شناخت و مبانی آن. 76
3-1- تعریف تزکیه. 77
3-1-1. معنای لغوی تزکیه. 77
3-1-2. واژه‌های مرتبط با تزکیه. 78
3-1-2-1. تهذیب... 78
3-1-2-2. زکات... 78
3-1-2-3. جهاد اکبر... 79
3-1-2-4. تطهیر... 80
3-1-2-5. تقوا... 80
3-1-3. معنای اصطلاحی. 80
3-1-3-1. تزکیه در قرآن... 81
3-1-3-2. تزکیه در احادیث... 82
3-1-3-3. تزکیه در عرفان... 83
3-1-3-4. تزکیه در اخلاق... 84
3-2. مبانی تزکیه اخلاقی. 88
3-2-1. خداشناسی... 88
3-2-2. معاد شناسی... 90
3-2-3. انسان شناسی... 91
3-3. شرایط تزکیه. 94
3-3-1. ارادى و اختیارى بودن... 95
3-3-2. امکان «خودتزکیه گى»... 97
3-3-3. عدم مغایرت تزکیه نفس با تکالیف فردی... 98
3-3-4. ایمان... 98
3-4. اهداف وفلسفه تزکیه. 99
3-4-1. لایق خلیفـه‌ی خدا بودن... 99
3-4-2. حفظ امانت الهی... 100
3-4-3. تزکیه مقدم بر تعلیم و تربیت... 101
3-4-4. تابش نور معرفت... 101
3-4-5. آزادی و حکومت عقل... 102
3-4-6. تزکیه عامل رستگاری... 102
3-4-7. درک حقایق قرآن... 102
3-4-8. جلب محبت خداوند... 103
3-4-9. قرب به خدا... 103
3-5. اسباب و ابزار تزکیه. 105
3-5-1. دینی و شرعی... 105
3-5-1-1. توفیق الهی... 105
3-5-1-2. توبه... 106
3-5-1-3. تقوا... 107
3-5-1-4. پیامبران و اولیای دین... 108
3-5-1-5. کتب آسمانی... 108
3-5-1-6. خوف خداوند... 108
3-5-1-7. عبادات... 109
3-5-1-8. رعایت احکام و قوانین شرعی... 110
3-5-2. طبیعی و انسانی... 112
3-5-2-1. ایمان و عمل صالح... 112
3-5-2-2. مراقبت... 112
3-5-2-3. تخلیه، تحلیه، تجلیه... 113
3-5-2-4. ابتلائات و گرفتاری... 113
3-6. موانع تزکیه اخلاقی. 114
3-6-1. تداوم گناه... 115
3-6-2. تعلقات دنیایی... 115
3-6-3. پرخوری... 116
3-6-4. سخنان غیر ضروری... 117
3-6-5. ضعف اراده... 118
3-6-6. حبّ ذات... 119
3-6-7. شیطان... 119
3-6-8. کفر و نفاق... 120
3-6-9. عصیان و گناه... 120
4-فصل چهارم: رابطه ابتلاء و تزکیه اخلاقی. 121
4-1. تاثیر ابتلاء بر تزکیه اخلاقی. 122
4-1-1. گذر از نفس و رجوع به خدا... 122
4-1-2. بیداری و یاد حق... 123
4-1-3. خودیابی و یافتن جایگاه خویش... 124
4-1-4. شکوفا شدن استعداد عبودیت... 125
4-1-5. تقویت روحیه آزادگی... 126
4-1-6. تنبیه و تکان دادن... 127
4-1-7. از بین رفتن جهل و نادانی و بارور شدن عقل و اندیشه 129
4-1-8. توحید در استعانت... 131
4-1-9. خالی کردن دل از اعتماد و دلبستن به دنیا... 132
4-1-10. از بین رفتن سستی و به وجود آوردن عزم و اراده... 134
4-1-11. پاکی و دوری از گناه... 135
4-1-12. توبه و بازگشت به خدا... 136
4-1-13. خالی کردن دل از حب به دنیا و شوق دیدار خداوند... 138
4-1-14. از بین رفتن کینه‌ها... 139
4-1-15. افزایش یاد مرگ و کاهش طول امل... 139
4-1-16. ازبین رفتن عُجب و تکبر... 141
4-1-17. شکسته شدن دیوارهای غفلت... 143
4-1-18. شکوفایی فضایل اخلاقی... 144
4-1-19. اصلاح دین و ایمان... 145
4-1-20. از بین رفتن بی‌تابی و جایگزینی صبر... 146
4-1-21. انابه... 146
4-1-22. صعود به مقامات بالای معنوی... 146
4-1-23. اخلاص... 149
4-1-24. رسیدن به مقام صدیقین... 149
4-1-25. یافتن جایگاه عبودیت... 150
4-1-26. لقای پروردگار... 151
4-2. تاثیر تزکیه اخلاقی بر ابتلاء. 154
4-2-1.آمادگی برای ابتلا و پرهیز از بی‌تابی... 154
4-2-2. ارتقای نورانیت دل و درک حضور خداوند... 156
4-2-3. امید به گشایش و پرهیز از یأس و ناامیدی... 157
4-2-4. سپاس و ستایش در مقابل نزول بلاء... 159
4-2-5. صبر و بردباری... 161
4-2-6. واهمه و حساسیت نسبت به خطا و لغزش... 164
4-2-7. پوشاندن بلاء از دید دیگران... 165
4-2-8. توجه به نعمت‌ها... 166
4-2-9. پرهیز از اقدام نادرست... 166
نتیجه. 168
پیشنهاد. 169
فهرست منابع. 170
پیشگفتار
انسان می‌تواند در هر مرحله‌ای از حیات خود فضیلت و کمالی کسب کند و سرانجام به عالی‌ترین مراحل ومراتب فضیلت برسد چرا کهنظام حیات انسانی، نظام تکامل و پرورش و شکوفایی استعدادهای نهفته است. او در این سیر با تزکیه اخلاقی می‌تواند استعدادهای خویشرا شکوفا، و نیز حقیقت و هویت خود را بسازد و خدا برای رسیدن به این مهم، با ابتلائات الهی او را یاری می‌کند. سنّت الهی نیز بر این است که همه‌ی مردم، حتی پیامبران خدا نیز آزمایش و امتحان شوند، خداوند بندگان خویش را می‌آزماید تا آن‌چه در اندرون ونهانخانه‌ی دل دارند، آشکار و مستحق پاداش وکیفرگردند. زیرا غایت و هدف از آفرینش انسان، برخلاف بسیاری از موجودات دیگر،تنها در سایه‌ی انتخاب وگزینش آگاهانه دست یافتنی است. به همین دلیل، کمال آدمی، کمالی اختیاری و اکتسابی است که می‌تواند آن را در زندگی خویش به دست آورد.
به این ترتیب انسان با تزکیه اخلاقی، خود را لایق عبودیت می‌کند و امتحان سبب بروز شایستگی‌ها، مایه تکامل و پیشرفت او و در نهایت «رحمت الهی»می‌شود. همانند معدنی که برای استخراج منابع آن ابزار و وسایل ویژه‌ای نیاز است، نیروهای درونی انسان نیز با «ابتلاء» آشکار می‌شود.
این نوشتار برخی از جنبه‌های ابتلاء و تزکیه اخلاقی را با رویکردی درون دینی وبا توجه به آیات و روایات، در چهار فصل ارائه می‌کند:
فصل اول: به بیان کلیات پرداخته و در آن عناوین نه گانه طرح تحقیق مطرح شده است.
فصل دوم:ابتلاء، شناخت و مبانی آن نام دارد، به ارائه شناختی اجمالی درباره مفهوم لغوی و اصطلاحی ابتلاء، مفاهیم مترادف با آن پرداخته است و نیز به بررسی مبانی ابتلاء وشبهات مطرح شدهدر باب مسئله شر در جهان هستی، ارکان و شرایط ابتلاء، پرداخته شده است و در ادامه به ابزار و وسایلی که خداوند با آن‌ها انسان‌ها را آزمایش می‌کند و فلسفه آزمایش‌های الهی و آفات ابتلاء را مورد بررسی قرار داده است.
فصل سوم: تزکیه، شناخت و مبانی آن نام دارد، به ارائه شناختی اجمالی درباره مفهوم لغوی و اصطلاحی تزکیه و مفاهیم مترادف با آن، و معنای تزکیه در قرآن، احادیث و عرفانپرداخته شده است؛ و ویژگی و راه‌های تزکیه اخلاقی بیان شده است. همچنین به بررسی مبانی تزکیه و ابزار و موانع تزکیه اخلاقی و فلسفه آن با توجه به آیات و روایاتپرداخته شده است.
فصل چهارم: ابتلاء و تزکیه اخلاقی نام دارد و به بررسی تأثیر دو سویه ابتلاء و تزکیه اخلاقی پرداخته شده است که در آن به آثار تربیتی ابتلاء بر نفس انسان که تزکیه اخلاقی را به همراه دارد و شامل آثار متعددی می‌شود، پرداخته شده است و در ادامه به بررسی رابطه تزکیه اخلاقی با ابتلاء که باعث برخورد درست در مواجهه با ابتلائات الهی و در نهایت، پیروزی در آزمایشات الهی می‌گردد، می‌پردازد.
1- فصل اوّل:
کلیات
1) بیان مساله و تبیین موضوع پژوهش
2) اهمیت وضرورت تحقیق
3) اهداف و فوائد تحقیق
4) پرسش‌های تحقیق
5) فرضیه‌های تحقیق
6) روش تحقیق
7) مشکلات و محدودیت‌های تحقیق
8) ساختار و سازمان دهی تحقیق
9) پیشینه‌ی موضوع تحقیق
1-1. بیان مساله و تبیین موضوع پژوهش
امتحان و ابتلاء سنت الهی است که بر سنت هدایت عامه‌ی الهی استوار است، یعنی خدای متعال برای هدایت بندگان به سر منزل کمال که همان نهایت عبودیت است شرایط مختلفیدر زندگی پیش می‌آورد تا بندگان را بیازماید و استعداد عبودیت را در آنان شکوفا کند. حال این سوال پیش می‌آید که فردی که به دنبال تزکیه اخلاقی است؛ آیا باید آمادگی ابتلا هم داشته باشد؟ درواقع اثر تزکیه اخلاقی بر پیروزی بر ابتلائات و نیز نحوه برخورد با ابتلائات و امتحان‌های الهی چگونه است؟ در واقع رابطه دو سویه ابتلاء و تزکیه اخلاقی مورد توجه قرار گرفته و زوایای مجهول آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
به دلیل عمومیت و فراگیر بودن این موضوع و نقش سازنده آن و موثر بودن آن در نگاه و نگرش انسان نسبت به پیامدهای زندگی و حوادث جاری لازم است تا زوایای این موضوع مورد بررسی قرار گیرد. این بحث همواره درمیان کسانی که تفکر توحیدی داشته‌اند به صورت یک بحث همیشه زنده مطرح بوده و هست. این موضوع در کتب کلامی، تفسیری، اجتماعی قابل پیگیری است. این تحقیق درصدد پاسخ به این سوال است که چه رابطه‌ای میان ابتلاء و تزکیه اخلاقی وجود دارد؟ و برای پاسخ به این سوال به کتب معتبر علمای شیعی و نیز برخی متفکرین غربی در این زمینه، مراجعه شده است.
سنّت ابتلاء وامتحان یک قانون کلی ودائمی است که افراد جامعه با شناخت وآگاهی به این سنّت الهی می‌توانند عکس العمل مناسبی در برابر امتحانات خداوند داشته باشند. اصولاً انسان در مشکلاتی که برای او پیش می‌آید از نیروی مقاومتش کاسته می‌شود امّا توجه به ای
?? تصادفی??
دانلود پایان نامه بررسی تأثیر تأمین مالی به هنگام بر عملکرد اجرائی طرح های بزرگ برق آبی کشور در شرکت توسعه منابع آب ونیروی ایرانگرامر برای مکالمه زبان انگلیسینقشه زمین شناسی کدکن(1:100000)سینماتیک و دینامیک ماشینها مارتین به فارسی (دینامیک ماشین مارتین) جورج هنری مارتین161 - اقدام پژوهی: چگونه توانستم نمرات درس عربی سال دوم دانش آموزان مدرسه حضرت مرضیه را افزایش دهم؟ - 29 صفحه فایل ورد - wordطرح توجیهی تولید و بسته بندی آجیل و خشکبار 1000 تن در سالپایان نامه تحلیل مفهومی همدلی در اشعار سپیده کاشانیطرح توجیهی تولید فوم های سرامیکی ?فایل های دیگر?
#?? برچسب های فایل ابتلاء و تزکیه اخلاقیword
???? تصاویر ??
